_CHỨNG NGỘ TRI KIẾN NHƯ THẬT VỀ CÁC PHÁP_

Một hôm có một hành giả Tỷ Kheo tu theo hệ phái Nguyên thủy Phật giáo, đến thăm Sư Phụ Long Viễn. Sau khi chào đón hỏi thăm xong, hai vị cùng nhau uống trà, đến lúc gần ra về thì vị Tỷ Kheo kia sửa lại y áo rồi trịnh trọng thưa hỏi:

- Làm sao để đạt được tri kiến như thật về các pháp?

- Hãy tu tập Chỉ và Quán!

- Chỉ và Quán được cảm nghiệm ở đâu?

- Ở nơi thân và tâm!

- Nếu thân và tâm được tu tập, có lợi ích gì?

- Bất động trước các pháp!

- Bất động trước các pháp, hạnh thâm là gì?

- Nghĩa là bất động tâm định!

- Tâm định diệu ý qua hành pháp như thế nào?

- Sáu căn xúc cảnh tâm chẳng duyên theo!

- Sáu căn xúc cảnh tâm chẳng duyên theo, gốc diệu hành ở đâu?

- Ở nơi Thánh Giới!

- Thế nào là Giới?

- Ngừa quấy, dứt ác không làm trở lại!

- Như vậy thành tựu Thánh Giới thì viên mãn Chỉ và Quán đúng không?

- Đúng như thế!

- Như thế thì, hạnh thâm của Chỉ cảm nghiệm lợi ích gì?

- Tâm được nhu nhuyến, kham nhậm và chói sáng!

- Tâm được nhu nhuyến, kham nhậm, chói sáng, cảm nghiệm được lợi ích thù thắng gì?

- Tất cả tham ái được đoạn tận!

- Còn hạnh thâm của Quán cảm nghiệm được lợi ích gì?

- Trí tuệ được phát triển!

- Trí tuệ phát triển, hành giả cảm nghiệm được lợi ích gì?

- Tất cả vô minh được đoạn trừ, minh sanh khởi!

- Thế thì, sự đoạn diệt của tham dục, rốt ráo cảm nghiệm lợi ích chân thật gì?

- Tâm được giải thoát!

- Sự đoạn diệt của vô minh, rốt ráo cảm nghiệm lợi ích chân thật gì?

- Tuệ giải thoát!

- Tâm và tuệ giải thoát rốt ráo, hành giả thành tựu cứu cánh là gì?

- Cứu cánh Phạm Hạnh, thể nhập Niết Bàn ngay trong hiện tại!

Những câu hỏi mà vị Tỷ kheo đặt ra, Sư Phụ đã trả lời một cách vắn tắt; vị Tỷ Kheo ấy, sau mỗi câu hỏi đều gật đầu cảm thán liễu nghĩa, với ánh mắt sáng rực... Sau đó chí thành đảnh lễ Sư Phụ, nguyện sẽ cố gắng thực hành thành tựu cứu cánh Phạm Hạnh ngay trong đời này, để báo đền ân đức tri ngộ hôm nay!