TRANG CHỦ
CHỨNG THIỀN ĐỊNH
(Kinh nghiệm tu tập)
Vào một buổi chiều, có một vị Thầy đến viếng chùa, sau khi chào đón hỏi thăm và đợi khi Phật tử về hết, vị Thầy kia trịnh trọng sửa áo rồi thưa hỏi Sư Phụ về pháp hành Thiền định mình tu đã lâu năm mà không có kết quả. Sư Phụ hoan hỷ trao đổi tri kiến về Pháp hành, cuộc pháp thoại diễn ra như sau:
Hỏi: Nghe nói Thầy đã chứng ngộ Tứ Thánh Định có đúng không?
Sư Phụ đáp: Dạ con chưa từng nói mình chứng ngộ! Nhưng con nói nếu có vấn đề gì trong công phu tu tập quý Thầy có thể hỏi, tùy theo câu hỏi nếu trả lời được con sẽ trả lời!
Hỏi: Thưa thật với Thầy, tôi có một số thắc mắc trong công phu nhưng không biết hỏi ai, không biết Thầy có thể giúp tôi không?
Sư Phụ đáp: Dạ, Thầy có thể tùy nghi mà hỏi, nếu giúp được con sẽ cố gắng!
Hỏi: Tôi dụng công tu Thiền đã nhiều năm nhưng lại không có kết quả, không biết nguyên nhân tại sao?
Sư Phụ đưa mắt nhìn ra xa một khắc rồi hỏi:
- Thầy có phá Tứ Trọng Giới không?
Vị Thầy kia nghiêm nghị đáp:
- Dạ, không!
Sư Phụ hỏi tiếp:
- Thầy tu Thiền gì?
Vị Thầy kia đáp:
- Thiền Tứ Niệm Xứ!
- Thầy dụng công quán Tứ Niệm Xứ như thế nào?
- Sau khi thọ giới Tỷ Kheo, tôi quyết tâm tu tập để giải quyết sanh tử một đời cho xong, nên tôi đã cố gắng nhập thất và khi ra thất cũng cố gắng giữ gìn chánh niệm, cố gắng quán chiếu trên Thân, Thọ, Tâm, Pháp như Kinh Tứ Niệm Xứ mà Đức Phật đã dạy; tôi cố gắng ép mình như thế nhưng không biết tại sao càng tu lậu hoặc càng tăng trưởng, có nhiều lúc tôi định xả Giới về lại đời sống thế tục, tâm tôi như ngây như dại, lừ đừ như một cục sắt, tôi rất mệt mỏi.
Sư Phụ bưng ly nước lọc uống một hớp rồi nhìn vị Thầy khả ái kia, nhẹ cất giọng nói:
- Thầy có chí tu tập quyết tâm như thế thật rất hi hữu, con rất vui mừng! Nhưng thật sự Thầy chưa biết Pháp và Tùy Pháp Hành mà Đức Phật đã dạy. Trong bước đầu hành Thiền, Thầy đã chệch hướng, vì chệch hướng nên kết quả không như Thầy mong đợi là đúng rồi! Thầy đã rơi vào ức chế tâm, do tinh tấn thái quá mà tâm sanh ra thụ động mệt mỏi...
Vị Thầy kia trông có vẻ kinh ngạc lắm, mắt mở to nhìn Sư Phụ một hồi rồi hỏi tiếp:
- Xin Thầy chỉ dạy cho!
Sư Phụ ôn tồn bảo:
- Một hành giả muốn tu Thiền có kết quả thì bước đầu dụng công rất quan trọng. Đức Phật dạy: "Hãy tu Thiền với Thiền định của con ngựa thuần thục, chớ có Thiền định của con ngựa chưa thuần thục". Có nghĩa là sau khi điều phục được con ngựa của mình rồi thì mới tu Thiền. Con ngựa của mình là con ngựa gì? Con ngựa chỉ cho Tâm của ta, Tâm rất khó điều phục và chế ngự, nó luôn tích tập các pháp rồi chạy theo các dục quay cuồng, như sáu căn chạy theo sáu trần sanh ra sáu thức, ba pháp này hiệp lại nên có xúc, từ xúc sanh thọ, thọ sanh ái... Cho nên phải điều phục được nó trước rồi mới tu Thiền, điều phục thế nào? Có nghĩa là sau khi thành tựu Giới uẩn tức là thành tựu hộ trì các căn, tiết độ trong ăn uống, chú tâm cảnh giác, chánh niệm tỉnh giác, lúc bấy giờ hành giả mới bắt đầu bước vào giai đoạn chánh tu, như Kinh Trung Bộ I, Đức Phật dạy: "Lựa một chỗ thanh vắng, tịch mịch như khu rừng, gốc cây, khe núi, hang đá, bãi tha ma. lùm cây, ngoài trời. đống rơm. Sau khi đi khất thực và ăn xong, vị ấy ngồi kiết già. lưng thẳng và an trú chánh niệm trước mặt". Khi vị Thánh đệ tử thành tựu Giới uẩn như vậy, lựa chọn một trú xứ độc cư thanh tịnh như vậy, vị ấy thiện xảo an trú chánh niệm trong đề mục thiền của mình để đoạn trừ năm triền cái là: Dục tham, sân, hôn trầm thùy miên, trạo cử hối quá và nghi. Năm triền cái này có khả năng làm uế nhiễm tâm và làm yếu ớt trí tuệ, nó như một sự trói buộc, như gánh nặng... nên phải trừ khử nó để được sáng suốt, trút bỏ gánh nặng xuống, giải thoát khỏi những trói buộc và để trí tuệ được phát triển. Đấy là con chỉ mới nói bước đầu dụng công tiến tu để minh chứng, minh đạt với trí tuệ chánh kiến đúng như pháp mà thôi. Còn trong vấn đề tu tập sẽ gặp rất nhiều ma chướng, con nghĩ Thầy nên tìm cho mình một vị minh Sư đích thực để bào hộ mình và hướng đạo thêm. Bởi vì nếu không thấu được Pháp và Tùy Pháp Hành thì không thể thành tựu Phạm Hạnh được; không biết thiện xảo nhập định, thiện xảo an trú trong định và thiện xảo xuất định thì không thể nào chứng được chánh định...
-----------------------------------
Vị Thầy kia nghe rất chăm chú, nước mắt lưng tròng, cầu thỉnh và nguyện y chỉ nơi Sư Phụ để tham vấn học hỏi trên con đường tu tập, pháp thoại còn nữa nhưng Hồng Tuyến lược trích một đoạn ngắn thôi. Nguyện cầu chánh Pháp luôn tỏa sáng, lợi ích khắp nhân thiên!
(Kinh nghiệm tu tập)
Vào một buổi chiều, có một vị Thầy đến viếng chùa, sau khi chào đón hỏi thăm và đợi khi Phật tử về hết, vị Thầy kia trịnh trọng sửa áo rồi thưa hỏi Sư Phụ về pháp hành Thiền định mình tu đã lâu năm mà không có kết quả. Sư Phụ hoan hỷ trao đổi tri kiến về Pháp hành, cuộc pháp thoại diễn ra như sau:
Hỏi: Nghe nói Thầy đã chứng ngộ Tứ Thánh Định có đúng không?
Sư Phụ đáp: Dạ con chưa từng nói mình chứng ngộ! Nhưng con nói nếu có vấn đề gì trong công phu tu tập quý Thầy có thể hỏi, tùy theo câu hỏi nếu trả lời được con sẽ trả lời!
Hỏi: Thưa thật với Thầy, tôi có một số thắc mắc trong công phu nhưng không biết hỏi ai, không biết Thầy có thể giúp tôi không?
Sư Phụ đáp: Dạ, Thầy có thể tùy nghi mà hỏi, nếu giúp được con sẽ cố gắng!
Hỏi: Tôi dụng công tu Thiền đã nhiều năm nhưng lại không có kết quả, không biết nguyên nhân tại sao?
Sư Phụ đưa mắt nhìn ra xa một khắc rồi hỏi:
- Thầy có phá Tứ Trọng Giới không?
Vị Thầy kia nghiêm nghị đáp:
- Dạ, không!
Sư Phụ hỏi tiếp:
- Thầy tu Thiền gì?
Vị Thầy kia đáp:
- Thiền Tứ Niệm Xứ!
- Thầy dụng công quán Tứ Niệm Xứ như thế nào?
- Sau khi thọ giới Tỷ Kheo, tôi quyết tâm tu tập để giải quyết sanh tử một đời cho xong, nên tôi đã cố gắng nhập thất và khi ra thất cũng cố gắng giữ gìn chánh niệm, cố gắng quán chiếu trên Thân, Thọ, Tâm, Pháp như Kinh Tứ Niệm Xứ mà Đức Phật đã dạy; tôi cố gắng ép mình như thế nhưng không biết tại sao càng tu lậu hoặc càng tăng trưởng, có nhiều lúc tôi định xả Giới về lại đời sống thế tục, tâm tôi như ngây như dại, lừ đừ như một cục sắt, tôi rất mệt mỏi.
Sư Phụ bưng ly nước lọc uống một hớp rồi nhìn vị Thầy khả ái kia, nhẹ cất giọng nói:
- Thầy có chí tu tập quyết tâm như thế thật rất hi hữu, con rất vui mừng! Nhưng thật sự Thầy chưa biết Pháp và Tùy Pháp Hành mà Đức Phật đã dạy. Trong bước đầu hành Thiền, Thầy đã chệch hướng, vì chệch hướng nên kết quả không như Thầy mong đợi là đúng rồi! Thầy đã rơi vào ức chế tâm, do tinh tấn thái quá mà tâm sanh ra thụ động mệt mỏi...
Vị Thầy kia trông có vẻ kinh ngạc lắm, mắt mở to nhìn Sư Phụ một hồi rồi hỏi tiếp:
- Xin Thầy chỉ dạy cho!
Sư Phụ ôn tồn bảo:
- Một hành giả muốn tu Thiền có kết quả thì bước đầu dụng công rất quan trọng. Đức Phật dạy: "Hãy tu Thiền với Thiền định của con ngựa thuần thục, chớ có Thiền định của con ngựa chưa thuần thục". Có nghĩa là sau khi điều phục được con ngựa của mình rồi thì mới tu Thiền. Con ngựa của mình là con ngựa gì? Con ngựa chỉ cho Tâm của ta, Tâm rất khó điều phục và chế ngự, nó luôn tích tập các pháp rồi chạy theo các dục quay cuồng, như sáu căn chạy theo sáu trần sanh ra sáu thức, ba pháp này hiệp lại nên có xúc, từ xúc sanh thọ, thọ sanh ái... Cho nên phải điều phục được nó trước rồi mới tu Thiền, điều phục thế nào? Có nghĩa là sau khi thành tựu Giới uẩn tức là thành tựu hộ trì các căn, tiết độ trong ăn uống, chú tâm cảnh giác, chánh niệm tỉnh giác, lúc bấy giờ hành giả mới bắt đầu bước vào giai đoạn chánh tu, như Kinh Trung Bộ I, Đức Phật dạy: "Lựa một chỗ thanh vắng, tịch mịch như khu rừng, gốc cây, khe núi, hang đá, bãi tha ma. lùm cây, ngoài trời. đống rơm. Sau khi đi khất thực và ăn xong, vị ấy ngồi kiết già. lưng thẳng và an trú chánh niệm trước mặt". Khi vị Thánh đệ tử thành tựu Giới uẩn như vậy, lựa chọn một trú xứ độc cư thanh tịnh như vậy, vị ấy thiện xảo an trú chánh niệm trong đề mục thiền của mình để đoạn trừ năm triền cái là: Dục tham, sân, hôn trầm thùy miên, trạo cử hối quá và nghi. Năm triền cái này có khả năng làm uế nhiễm tâm và làm yếu ớt trí tuệ, nó như một sự trói buộc, như gánh nặng... nên phải trừ khử nó để được sáng suốt, trút bỏ gánh nặng xuống, giải thoát khỏi những trói buộc và để trí tuệ được phát triển. Đấy là con chỉ mới nói bước đầu dụng công tiến tu để minh chứng, minh đạt với trí tuệ chánh kiến đúng như pháp mà thôi. Còn trong vấn đề tu tập sẽ gặp rất nhiều ma chướng, con nghĩ Thầy nên tìm cho mình một vị minh Sư đích thực để bào hộ mình và hướng đạo thêm. Bởi vì nếu không thấu được Pháp và Tùy Pháp Hành thì không thể thành tựu Phạm Hạnh được; không biết thiện xảo nhập định, thiện xảo an trú trong định và thiện xảo xuất định thì không thể nào chứng được chánh định...
-----------------------------------
Vị Thầy kia nghe rất chăm chú, nước mắt lưng tròng, cầu thỉnh và nguyện y chỉ nơi Sư Phụ để tham vấn học hỏi trên con đường tu tập, pháp thoại còn nữa nhưng Hồng Tuyến lược trích một đoạn ngắn thôi. Nguyện cầu chánh Pháp luôn tỏa sáng, lợi ích khắp nhân thiên!
